The Venus Project. “beyond politics, poverty&war.”

Καλό μήνα! Μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα οργάνωση που βαδίζει στα μονοπάτια της κοινωφέλειας, είναι το πρότζεκτ της Αφροδίτης (The Venus Project). Παρακάτω μπορείτε να ενημερωθείτε “μέσες άκρες” για τον στόχο της ομάδας. Εαν το βρείτε ενδιαφέρον, σκόπιμο θα ήταν να παραστείτε στην ομιλία που θα παραθέσουν οι ιδρυτές στις 11 Ιουνίου. Το εισητήριο κοστίζει €21.25 και μπορείτε να κάνετε κράτηση online. Για περισσότερες πληροφορίες: venusprojectworldtourathens.eventbrite.com

“Το Venus Project παρουσιάζει μια τολμηρή, νέα κατεύθυνση για την ανθρωπότητα η οποία δεν συνεπάγεται με τίποτα λιγότερο από το συνολικό επανασχεδιασμό του πολιτισμού μας. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σήμερα που ασχολούνται με τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η σύγχρονη κοινωνία μας: την ανεργία, το βίαιο έγκλημα, την αντικατάσταση των ανθρώπων από την τεχνολογία, τον υπερπληθυσμό και τη μείωση των οικοσυστημάτων της Γης.

Όπως θα δείτε, το Venus Project είναι αφιερωμένο στην αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων αυτών με την ενεργή εμπλοκή στην έρευνα, την ανάπτυξη και την εφαρμογή των εφαρμόσιμων λύσεων. Μέσα από τη χρήση καινοτόμων προσεγγίσεων για την κοινωνική ευαισθητοποίηση, εκπαιδευτικά κίνητρα, καθώς και τη συνεπή εφαρμογή των βέλτιστων που η επιστήμη και η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει άμεσα στο κοινωνικό σύστημα, το Venus Project προσφέρει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την κοινωνική ποιοτική αποκατάσταση στην οποία τα ανθρώπινα όντα, η τεχνολογίας, και η φύση θα είναι σε θέση να συνυπάρχουν σε μια μακροπρόθεσμη, βιώσιμη κατάσταση δυναμικής ισορροπίας.”

Η Διαφ(θ)ορά.

Είναι οξυμώρο τελικά. Να λες κάποιον κλέφτη και κατά μια έννοια να είσαι και εσύ. Κάθε φορά που φοβάσαι να αντιμετωπίσεις μια κατάσταση, φοβάσαι να την ίδια την ευτυχία. Την ίδια την πληρότητα. Την ευεξία και την ψυχική ηρεμία.

…Τι μπορεί να σκέφτηκε λοιπόν ο Σωκράτης όταν ήπιε το κώνιο;
Ήταν μια κίνηση στην οποία είχε απόλυτη πίστη. Ασχέτως που δεν μπορούσε επί της ουσίας να ξέρει αν θα πιάσει τόπο η πράξη της αυτοθυσίας… το έκανε.
‘Η Μήπως ακριβώς επειδή επί της ουσίας ήξερε, θέλησε να ακολουθήσει το μονοπάτι του εαυτού του και κατά επέκταση της ψυχής της γης;
Η ζωή μας έχει πολλά μαθήματα. Όλα για να φτάσουν τελικά στην ψυχή μας και να της κάνουν μίνι-ηλεκτροσόκ. “Εϊ, ξύπνα! Σύνελθε! Κοίτα μέσα σου!”

Κάθε φορά που αρνιόμαστε να υπακούσουμε στα θελήματα της ψυχής μας τότε γινόμαστε κλέφτες. Κλέφτες της μοίρας. Διαφθείρουμε την ροή των πραγμάτων βάση των φοβιών μας. Ώσπου φυσικά μια μέρα πάλι, να χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε τον ίδιο δαίμονα.
Το καλό είναι ότι στην δεύτερη, άντε τρίτη φάση μάλλον θα νικήσουμε. Θα αντιμετωπίσουμε τον αυστηρό μας εργοδότη πρόσωπο με πρόσωπο. Γιατί όμως να μην το είχαμε κάνει μια ώρα αρχίτερα;
Είμαι ενάντια στην πίεση. Κάποιοι άνθρωποι θα καταλάβουν αυτό που λέω όταν θα είναι έτοιμοι να δεχθούν την εσωτερική τους φωνή. Εκείνη της συνείδησης:

[
Συνείδηση είναι η κατάσταση που υποδηλώνει το επίπεδο εγρηγόρσεως του ατόμου. Πιο αναλυτικά, συνείδηση είναι η κατάσταση εκείνη του οργανισμού που επιτρέπει στο άτομο να αναπτύξει τις λειτουργίες που είναι απαραίτητες ώστε να γνωρίζει το περιβάλλον του, τα συμβαίνοντα γύρω του και μέσα στον ίδιο του τον εαυτό.
Φυσιολογικές Διακυμάνσεις
Το επίπεδο συνειδήσεως του φυσιολογικού ατόμου διακυμαίνεται αναγκαστικά για λόγους βιολογικής ομοιοστάσεως από την πλήρη εγρήγορση, μέχρι τον βαθύ ύπνο. Ανάμεσα στις δύο αυτές καταστάσεις, τοποθετούνται άλλες δύο -επίσης φυσιολογικές- καταστάσεις συνειδήσεως, η ονειροπόληση και η υπναγωγική κατάσταση
Ονειροπόληση
Η ονειροπόληση είναι η κατάσταση της συνειδήσεως κατά την οποία το άτομο κυριαρχείται από σκέψεις που, όπως και στα όνειρα, είναι χωρίς λογική και δεν καθορίζονται από τα τρέχοντα δεδομένα της αντικειμενικής πραγματικότητας και εξαρτώνται κυρίως από τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Βασικό χαρακτηριστικό της φυσιολογικής ονειροπολήσεως είναι ότι δεν καταργεί την συνείδηση του έξω κόσμου, αλλ’ απλώς την μειώνει. Ο γνωστός ψυχίατρος και ερευνητκής Καρλ Γιουνγκ θεωρούσε ότι στη συνείδηση εγρήγορσης διατηρούνται στοιχεία της ονειρικής κατάστασης. Αυτό σημαίνει ότι ταυτόχρονα με την κατάσταση της εγρήγορσης, χωρίς να έχουμε πλήρη αντίληψη του γεγονότος, συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε υπό τη μορφή παράλληλης ονειροπόλησης και φαντασιώσεων, οι οποίες δεν είναι παρά όνειρα τα οποία “βλέπουμε” στον ξύπνιο μας.
]

Ο εαυτός μας.

Οι άνθρωποι… Ήρθαμε σε αυτόν τον πλανήτη ως μονοκύταροι οργανισμοί. Έχουμε φτάσει πλέον να έχουμε στο σώμα μας πάνω από 2 εκ κύταρα. Κύταρα τα οποία επικοινωνούν το ένα με το άλλο ουτως ώστε να μπορούμε να πραγματοποιήσουμε την οποιάδηποτε κίνηση, πράξη, ομιλία και σκέψη. Είμαστε ένας ζωντανός οργανισμός που επιρεάζεται άμεσα από το περιβάλλον. Είναι το περιβάλλον μας αυτό που θέλουμε; Όλη αυτή η τεχνιτούρα, όλο αυτό matrix δεδομένων που σκοπό έχουν να μας κοιμιζουν ολοένα και περισσότερο, είναι αυτό που πραγματικά επιθυμούμε; Εγώ σίγουρα όχι. Είμαι και εγώ ένας κλέφτης όμως. Ελπίζω όχι για πολύ ακόμα.

Το ακόλουθο κείμενο το δανείζομαι από το Filosofia.gr Αναρτήθηκε τον Αύγουστο του 2004 από τον χρήστη pol.

Περί της δημιουργικής ικανότητας

Η απώλεια της δημιουργικής ικανότητας είναι πηγή δυστυχίας. Ίσως δε, και η πρώτη αιτία αλλοτρίωσης του ανθρώπου από τον εαυτό του και τον συνάνθρωπο. Η δημιουργική ικανότητα είναι φυσική της ψυχής κίνηση, υπάρχει ως ορμέμφυτο στον ψυχισμό του ανθρώπου, και οφείλει να καλλιεργεί αυτήν και θεραπεύει. Ακόμη και η ανάγκη της Παιδείας, όρος που με περρίσια ευκολία χρησιμοποιείτε από πλείστους κύκλους ως αίτημα του σύγχρονου κόσμου, βασίζεται στην δημιουργική ικανότητα και θεραπεύει αυτήν στο κέντρο της. Εξάλλου Παιδεία αυτό σημαίνει, την δημιουργία κατά το δοκούν των εσωτερικών μας εφέσεων και γενικά την διαμόρφωση της ψυχοπνευματικής μας υπόστασης. Δημιουργούμε, με άλλο λόγο, το είναι μας και τον χαρακτήρα μας.

Ο πολιτισμός, και όλοι στο παρελθόν, δια της δημιουργικής ικανότητας πραγματεύονταν. Ας δούμε για παράδειγμα τη γλώσσα. Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε δεν είναι άλλο παρά η σύνθεση ήχων τους οποίους μπορούμε και παράγουμε με το στόμα και τα μέρη του, με τη γλώσσα, δηλαδή, τα χείλη και λοιπά. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε εάν προσέξετε δεν είναι τίποτε άλλο παρά σύνθεση ήχων. Και η σύνθεση αυτή των ήχων, δια της δημιουργικής ικανότητας του ανθρώπου, φυσικά κάτω από τις ανάλογες που του παρουσιάστηκαν ανάγκες, πραγματεύθηκε και υλοποιήθηκε. Κατόπιν έκανε τους ήχους σύμβολα (γράμματα) για να εξυπηρετήσει το γραπτό λόγο και γενικά την εκμάθηση της γλώσσας, στην οποία βέβαια προς σωστή χρήση έθεσε όρους και κανόνες κάτι που διακρίνουμε στη γραμματική της διάσταση. Αυτά πάντοτε δια της δημιουργικής ικανότητας η οποία εάν απουσίαζε ως ανθρώπινο χαρακτηριστικό, μεταξύ άλλων, ο άνθρωπος δεν θα διέφερε από τα υπόλοιπα βιολογικά όντα τα οποία εξαντλούν το χρόνο ζωής στη συντήρηση και αναπαραγωγή.

Οι φιλόσοφοι και οι ποιητές διακατέχονται από μία αυξημένη ανάγκη έκφρασης της δημιουργικής ικανότητας. Το ίδιο ισχύει και για τους θιασώτες των καλών, λεγόμενων, τεχνών. Όμως γενικά θα πρέπει ο καθένας να “καλλιεργεί” είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο την εσωτερική αυτήν δυνατότητα, της δημιουργικής ικανότητας δηλαδή, είτε δια του επαγγέλματός του είτε κατά τον ελεύθερο χρόνο του, και φυσικά βέβαια στο μέτρο του δυνατού. Οι ευτυχέστεροι όλων πάντως, είναι εκείνοι που συνδίασαν επαγγελματικά την πηγαία αυτή δύναμη της δημιουργικής ικανότητας. Οπωσδήποτε κινούνται σε πλαίσια όχι υποκαταστατικά εν σχέση, με όσους κρατούν κάποιο επάγγελμα το οποίο για βιοποριστικούς λόγους ασκούν και δεν έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν.

Είναι λοιπόν η απώλεια, ή έστω, η έλλειψη πρακτικής έκφρασης της δημιουργικής ικανότητας, πηγή δυστυχίας.

Αυτά προς το παρόν. Τα υπόλοιπα είτε μέσα σας, είτε στο επόμενο επεισόδιο του under-the-ground

Η Εναλλακτική Τηλεόραση.

Το παρακάτω “κουτί” με τα βίντεο είναι δανεισμένο από το team του Free and Real.
Είναι ίσως η απάντηση στις “προσευχές” μου για την ένταξη&ενσωμάτωση πολλών ενημερωτικών ντοκιμαντέρ σε ένα μέρος.
Ένα προτεινόμενο ντοκιμαντέρ είναι το Kymatica. Θα το βρείτε μέσα στον Φάκελο Personal Growth πατώντας στο κουμπί: Video On Demand.
__________________________________________________________________________

Καλώς ορίσατε στο κανάλι του Free and Real.Εδώ μπορείτε είτε να δείτε μια ταινία ή ντοκιμαντέρ όπως εμφανίζεται στη ζωντανή ροή του προγράμματος είτε να επιλέξετε μόνοι σας την προτίμηση σας.

Για να το κάνατε αυτό απλά πατήστε το κουμπί «OΝ-DEMAND» και επιλέξτε ανάμεσα στις κατηγορίες ποια ταινία θέλετε να δείτε. Για να επιστρέψετε πάλι στην ζωντανή ροή του προγράμματος πατήστε το κουμπί «ON-AIR».

Επίσης μπορείτε να κάνετε συζητήσεις πατώντας το κουμπί «Chat».

Αν πάλι όλα αυτά σας φαίνονται περίεργα δείτε ολόκληρη την συλλογή με ταινίες στην ταινιοθήκη μας και επιλέξτε από εκεί αυτό που επιθυμείτε πατώντας εδώ.

Καλή σας Θέαση!

Το να είναι κανείς ο εαυτός του.

Ποιοι Είμαστε; Τι Μας Χαρακτηρίζει Ως Ανθρώπους; Ως Χαρακτήρες;

Οι Συνήθειες Μας, Θα Μπορούσε να είναι μια πιθανή απάντηση. Μια άλλη ίσως πρότασσε πως είναι οι αρχές που έχει κάποιος -όποιες και όσες είναι εκείνες. Μάλλον δεν υπάρχει μια πιθανή απάντηση -Όπως πολλά πράγματα.

Σήμερα, μετά από πολύ καιρό και αρκετό εσωτερικό ψάξιμο, νιώθω πως επέστρεψα. Επέστρεψα ως χαρακτήρας.

Ένιωσα όπως ο Peter Banning όταν θυμήθηκε πως στην αλήθεια, είναι ο Peter Pan.

Θυμήθηκα τι σημαίνει να ξέρεις και να θυμάσαι το όνομα Peter Banning για να το θέσεις ως παρομοίωση.

Αυτό που με κάνει να σκέφτομαι αυτό το συναίσθημα της «επιστροφής» είναι η κατανόηση του ότι ναι μεν πρέπει να ακούς τους πάντες αλλά πρέπει τελικά να βάζεις φίλτρα. Είναι κάτι που έμαθα. Ήταν μια σκέψη που με τρόμαζε` δεν ήθελα να βάζω «φίλτρα», δεν ήθελα να κάνω διακρίσεις επιπέδου, τρόπου σκέψης, προϊστορίας και απόψεων. Ήθελα να δοκιμάσω πως είναι να μπαίνεις στα παπούτσια κάποιου άλλου. Το έκανα ανεξαιρέτως. Είναι κάτι που από εδώ και πέρα, θα κάνω αφού σκεφτώ βάση όσων ξέρω.

Ίσως ακούγεται σκληρό αλλά δυστυχώς στη διαδρομή ξέχασα κάτι πολύ σημαντικό που έμαθα από νωρίς…

Ερχόμαστε στη ζωή από την «ένωση» 2 ανθρώπων. Είναι οι ίδιοι που άλλοτε μας μεγαλώνουν, άλλοτε φεύγουν και άλλοτε μένουν αλλά μονίμως απουσιάζουν… Κάθ’ όλα τα χρόνια που περνάνε μαθαίνουμε διάφορα πράγματα, κάποια από αυτά τα νιώθουμε εκ γενετής και είτε τα «μεταμφιέζουν» άλλοι, είτε –όπως στη δική μου περίπτωση τα ξεχνάμε κάπου στο ταξίδι.

Αναφέρομαι στην μοναξιά. Αυτή της ψυχής μας.

Είναι πολύ ωραίο το να έχεις κάποιον. Είτε αυτός λέγεται σύντροφος, γονιός, φίλος, κατοικίδιο. Είναι ωραίο να μοιράζεστε στιγμές, γέλια, δάκρυα και άλλα συναισθήματα. Στο τέλος όμως της μέρας, ο κάθε ένας από εμάς, είναι μέσα του, ολομόναχος.

Κάποιους ενδεχομένως να τους τρομάζει η ιδέα. Αρκετούς πιστεύω. Αλλά αν το καλοσκεφτεί κανείς, είναι ένα μέρος της ζωής το οποίο σε κάνει δυνατό. Θαρραλέο -αφού πρώτα κανείς το παραδεχτεί ως φυσικό επακόλουθο της ίδιας της ζωής. Είναι κατάρα, αλλά είναι και ευλογία. Το ίδιο δηλαδή, με το να είσαι Σκορπιός.

Το συγκεκριμένο μάθημα που πήρα οφείλω να ομολογήσω ότι ήταν αποκαρδιωτικό. Είναι τρομερά απογοητευτικό να προσπαθείς σε όσα επίπεδα μπορείς να μάθεις / καταλάβεις τον άλλον και εκείνος να δείχνει πλήρη αδιαφορία για ‘σένα. Φυσικά αναφέρομαι σε όλων των ειδών των σχέσεων. Έτσι είναι οι αρκετοί άνθρωποι. Όχι επειδή είναι κακοί, όχι επειδή χαρακτηρίζονται και ως κομπλεξικοί, αλλά επειδή δεν έχουν κοιτάξει ποτέ μέσα τους πραγματικά. Για τον οποιοδήποτε λόγο.

Είναι κάτι που πλέον δε με στενοχωρεί. Θα πάψω να προσπαθώ να πείσω όσους μπορώ να μάθουν καλύτερα τον εαυτό τους. Θα ξεκινήσω να εκτιμώ περισσότερο αυτούς που νιώθουν συνταξιδιώτες μου σε αυτό το ταξίδι της ζωής και της μάθησης αυτής.

Time.

Πόσο καλοί ομιλητές είμαστε; Πόσο έξυπνα σκεφτόμαστε; Πόσο συχνά μας πείθουν να κάνουμε κάτι για το οποίο δεν είμαστε σίγουροι; Όλες αυτές οι ερωτήσεις αντανακλούν την ποσότητα του χρόνου που αφιερώνουμε σε κάθε μια απο αυτές τις δραστηριότητες.
Υπάρχουν κάποιες ερωτήσεις στις οποίες μπορούμε να απαντήσουμε ασυναίσθητα. Οι περισσότερες όμως, απαιτούν κάποιο είδος επεξεργασίας. Αφενός για να σκεφτούμε τι πρέπει να απαντήσουμε και αφετέρου για να σκεφτούμε πως θα το πούμε. Πως δηλαδή θα γίνει αντιληπτό από τον συνομιλητή μας αυτό το οποιό του λέμε. Η καθημερινότητα μας έχει αναγκάσει να ζούμε σε γρήγορους ρυθμούς. Ειδικά στην Αθήνα! Η εξουθενωτικοι   αυτοί ρυθμοί μας επιτάσουν να σκεφτόμαστε λίγο και να λέμε πράγματα που ακούσαμε κάπου. Πράγματα δηλαδή που συχνά δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που πιστεύουμε βαθιά μέσα μας. Και για να πάμε πιο βαθιά, πρέπει να σκεφτούμε. Να υπολογίσουμε, να ζυγίσουμε και να μιλήσουμε σωστά. Δενόμαστε τόσο άρρηκτα με ειδήσεις, διαφημίσεις και συζητήσεις που ξεχνάμε τις ταυτότητες μας. Πολλές φορές η πρώτη σκέψη που μας έρχεται στο μυαλό, εκλαμβάνεται απο τους ίδιους μας τους εαυτούς ως η πιο σωστη. Την υπερασπιζόμαστε πάση θυσία. Με κάθε κόστος. Πορωνόμαστε τόσο πολύ, που δεν βλέπουμε&δεν ακούμε. Κατεβάζουμε ρολά!
Η ταυτότητα μας.
Σήμερα οδήγησα για άλλη μια φορά σε κάποιο τριτοκοσμικό οδόστρωμα. Πώς αύριο να πάω να ψηφίσω τον ίδιο δήμαρχο; Πως να ξεχάσω μια καθημερινή μου πραγματικότητα; Και όμως, είναι πολύ απλό. Όταν εγώ, είμαι κάποιος που ξέρω έναν άνθρωπο που μου υπόσχεται ότι θα με τακτοποιήσει στο δημόσιο, “χαρίζοντας” μου δηλαδή ένα μέλλον σίγουρο, τότε εγώ, ο ίδιος άνθρωπος που έβριζα χθες τον πουτάνας γιο που μου έφαγε τα λεφτά, πετάω ένα κομμάτι μου στα σκουπίδια. Γιατί αν δεν μας χαρακτηρίζουν οι εμπειρίες μας -μεταξύ άλλων-, τότε τι μας κάνει διαφορετικούς;
Πολλές παρεξηγήσεις είναι αποτέλεσμα βεβιασμένων κινήσεων και λέξεων. Γιατί οι άνθρωποι να μην βλέπουν ότι αυτό που είπαν, σκέφτηκαν ή και έκαναν ήταν λάθος και να το παραδεχτούν; Γιατί να κολάει τόσο επίμονα ο εγκέφαλος τους και να μην τους αφήνει να δουν την πραγματική εικόνα; Ο εγωισμός τους πάντως δεν βοηθάει. Ο χρόνος όμως; Εκείνος λένε οτι όλα τα γιατρεύει. Το πιστεύω. Για αυτό και παροτρίνω όποιον το διαβάσει αυτό να ξεκινήσει να αφιερώνει ακόμα περισσότερο χρόνο στον εαυτό του. Πρέπει να σκεφτόμαστε τον χρόνο ως σύμμαχο μας. Πρέπει να τον αντιλαμβανομαστε χωρίς φόβο&πάθος. Ωφείλουμε στον εαυτό μας την καλύτερη δυνατή ποιότητα στον τρόπο που ζούμε. Ευτυχώς για εμάς, οι ποιότητες στις οποίες αναφέρομαι δεν αγοράζονται με χρήματα. Αγοράζονται με χρόνο.
Την επόμενη φορά που θα σας ρωτήσει κάποιος πως είστε, πριν απαντήσετε αναλογιστείτε:
Αν σήμερα το πρωί ξυπνήσατε υγιείς και όχι άρρωστοι, τότε είστε πιο τυχεροί από πολλούς ανθρώπους οι οποίοι δεν πρόκειται να ζουν την επόμενη εβδομάδα.
Αν δεν ζήσατε ποτέ ένα πόλεμο, ούτε νοιώσατε την μοναξιά της αιχμαλωσίας, την αγωνία του τραυματισμού και την πείνα τότε είστε τυχερότεροι από ~500 εκατομύρια ανθρώπους του κόσμου.
Αν μπορείτε να κυκλοφορείτε χωρίς τον φόβο ότι θα σας απειλήσουν, θα σας συλλάβουν ή θα σας σκοτώσουν, τότε είστε τυχερότεροι από ~3 δισεκατομμύρια ανθρώπους του κόσμου.
Αν έχετε φαγητό μέσα στο ψυγείο σας, αν είστε ντυμένοι, αν έχετε μια στέγη πάνω από το κεφάλι σας και ένα κρεβάτι, τότε είστε πλουσιότεροι από το 75% των κατοίκων αυτού του κόσμου.
Αν έχετε λογαριασμό στην τράπεζα, λίγα λεφτά στο πορτοφόλι και λίγα ψιλά σε ένα κουμπαρά, τότε ανήκετε στο 8% των εύπορων ανθρώπων αυτού του κόσμου.
Αν διαβάζετε αυτό το κείμενο είστε διπλά ευλογημένος γιατί: 1. Δεν ανήκετε στα δύο δισεκατομμύρια ανθρώπων που δεν ξέρουν να διαβάζουν;2. Έχετε ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Αν λοιπόν σκεφτεί κανείς πόσο τυχερός είναι από διάφορες απόψεις, ίσως την επόμενη φορά που θα τον νευριάσει/στενοχωρέσει κάποιος, να δει ότι δεν αξίζει τον κόπο να αναλώνεται σε πράγματα που του αφαιρούν βαθμούς ποιότητας από την ζωή. Καλο θα είναι να σκεφτεί ένα καλό και ψύχραιμο επιχείρημα για να “ξυπνήσει” τον συνάνθρωπο του και του δώσει να καταλάβει οτι εδώ που ήρθαμε, είμαστε όλοι αδέρφια. Όλοι αναπόφευκτα θα πεθάνουμε. Και αν αυτή η ώρα είναι τώρα; Είμαστε έτοιμοι; Μπορούμε να πούμε με ευκολία ότι ζήσαμε τα περισσότερα (αν όχι όλα) από όσα θέλαμε και φεύγουμε με καλή και καθαρή καρδιά; Να! Τροφή για σκέψη.

Κανονικότητες

«Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας σε σύγκριση με την ίδρυση μιας τράπεζας;» αναρωτιέται το μακρινό 1928 ο Γερμανός Μπέρτολτ Μπρεχτ στην Όπερα της Πεντάρας. Έχουν περάσει πάνω από ογδόντα χρόνια από τότε, κι όμως το ερώτημα παραμένει επίκαιρο, καθώς η νομική και κυρίως η ηθική αντιμετώπιση αυτών των δύο εντελώς ανισοβαρών παραδειγμάτων ακραίου πλουτισμού δεν μεταβλήθηκε στο ελάχιστο.
Η συστηματοποιημένη αρπαγή δεν πρέπει και δεν μπορεί να σχετίζεται με οποιαδήποτε μεμονωμένη αντιστοίχισή της, όριζε τότε ο Κανόνας, αυτά λίγο πολύ ορίζει και τώρα.

Αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη του κάποιες σύγχρονες φωνές αμφισβήτησης, η ισχύς του ιδίου Κανόνα διαχέεται πολύ πέραν κάποιων ατομικών αιτημάτων περί ευδαιμονίας και εισέρχεται στο σύμπαν των ιδεών και των αντιλήψεων.

Στοχαστές όπως ο Slavoj Žižek, αντιμέτωποι με ανάλογα παραδείγματα, δεν διστάζουν να γενικεύσουν και να μιλήσουν για απροκάλυπτο κυνισμό. Μια άκομψη επίδειξη ισχύος της κυρίαρχης κουλτούρας που, απαλλαγμένη από οποιαδήποτε κριτική, δεν έχει καν την απαίτηση να την παίρνουν στα σοβαρά, αρκεί να την υπηρετούν. Σ’ αυτό το μετά-μεταμοντέρνο πλαίσιο όπου όλα μπορούν να ειπωθούν και όλα μπορούν να ειδωθούν, η Αλήθεια φαντάζει κάτι τόσο φασματικό που όποιος την επικαλείται είναι είτε γραφικός, είτε δυσάρεστος, σε κάθε περίπτωση ελάχιστα ελκυστικός και άρα αδύναμος.

Καθόλου συμπτωματικά, η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα μοιάζει να έχει διαμορφωθεί από την αρχή μέχρι το τέλος στα ρευστά όρια αυτού του μετά-μεταμοντέρνου πλαισίου. Ως εκ τούτου, όπως σχεδόν οπουδήποτε ισχύουν ανάλογες συνθήκες έτσι και εδώ, σημασία δεν έχει τόσο αυτό που λέγεται αλλά από ποιον λέγεται. Το μόνο που υπερβαίνει σε βαρύτητα το προηγούμενο είναι ασφαλώς η ανάγκη να παραμείνει ο επίσημος λόγος «ανόθευτος» από κριτικές θέσεις που αιτούνται πραγματικές δομικές αλλαγές. Και ενώ, θεωρητικά τουλάχιστον, ο έλεγχος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των υπολοίπων διαύλων διασποράς της επίσημης ρητορικής παρήγαγε μια ομογενοποιημένη πολυφωνία, ικανή να «πνίξει» μέσα στην τερατώδη ροή της κάθε τι αρθρωμένο προς μια κατεύθυνση όπου οι Θεσμοί θα ήταν δυνατό να αποκτήσουν πραγματικό νόημα, τα πράγματα ήρθαν έτσι που να μην μπορούν να κρυφτούν οι αδυναμίες του μοντέλου.

Μια σειρά από επώδυνα αδιέξοδα με χαρακτηριστικότερο αυτό της κοινωνικής αναταραχής όπως εκφράστηκε τον Δεκέμβριο του 2008 και κατόπιν η πρόσφατη ομολογία της οικονομικής κατάρρευσης κατέδειξαν με τον πιο προφανή τρόπο ότι το πολιτικό και οικονομικό σύστημα μόνο δεδομένη δεν πρέπει να θεωρεί τη συναίνεση σημαντικών πληθυσμιακών ομάδων όταν προσπαθεί να φανεί καθησυχαστικό προφασιζόμενο ότι οι διαρκώς διογκούμενες ανισότητες και οι κάθε είδους δυσλειτουργίες του είναι δυνατόν να διορθωθούν μέσω των θεσμών μιας συνταγματικής δημοκρατίας που δεινοπαθεί κάτω από τον έλεγχο του ίδιου αυτού συστήματος. Η δυσπιστία λοιπόν όχι μόνο διογκώνεται αλλά μοιάζει να εγκαθιδρύεται εκεί όπου μέχρι πρότινος κυριαρχούσε μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Δυστυχώς ακόμη και έτσι η πολιτική εγρήγορση δεν αποκτά πλεονέκτημα έναντι της ιδιώτευσης αν όχι της ιδιωτείας.

Ας παραμείνουμε στην Ελλάδα για την ώρα. Οι αντιφάσεις που παρουσιάζει είναι ενδεικτικές της πολύμορφης παθητικότητας που δύναται να αναπτύξει ένας ολόκληρος λαός υπό ασφυκτικές συνθήκες. Ένα παράδειγμα, ένα κραυγαλέο παράδειγμα θα βοηθούσε: την ίδια στιγμή που η αντιβασιλική πολεμική και γενικώς η ρητορική εναντίον κάθε ελέω Θεού εξουσίας παραμένει θηριώδης, η χώρα διαθέτει έναν πρωθυπουργό του οποίου ο πατέρας εκτός από πρωθυπουργός υπήρξε και αυτός γιος πρωθυπουργού. Ο σημερινός πρωθυπουργός μάλιστα διαδέχτηκε έναν πρωθυπουργό που κατά γενική ομολογία οφείλει και εκείνος τη πολιτική του αναρρίχηση στο γεγονός ότι ο θείος του υπήρξε επίσης πρωθυπουργός. Παράλληλα ο σημερινός ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης και διάδοχος του πρώην πρωθυπουργού επικράτησε έναντι μιας πρώην Υπουργού των Εξωτερικών που όλως τυχαίως είναι θυγατέρα πρώην πρωθυπουργού ο πατέρας του οποίου διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στην ανάδειξη ενός ακόμη πρωθυπουργού η δράση του οποίου συνδέεται με τη μεγάλη εθνική καταστροφή της μικρασιατικής εκστρατείας.

Φυσικά τα προβλήματα νεποτισμού, διαφθοράς, έλλειψης ισονομίας αλλά και μαζικής απάθειας, ως φαινόμενο υπερβαίνει τα σύνορα μερικών μικρών χωρών και εκτείνεται σχεδόν στο σύνολο της επικράτειας αυτού που παραδοσιακά ονομάζουμε Δύση. Εύλογα η αίσθηση μιας κατεπείγουσας ανάγκης για αλλαγές, ακόμη και με τη χρήση βίας σκιάζει πλέον το μεγαλύτερο τμήμα του αναπτυγμένου Κόσμου. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς.

Αυτό που ο Richard Rorty περιέγραφε ως «μερικές κακές ζωές» αναφερόμενος σε εκείνους που απαρτίζουν τις λιγότερο προνομιούχες τάξεις της αμερικανικής κοινωνίας, προσομοιάζει τα τελευταία χρόνια σε μια κατάσταση που δεν αφορά μόνο τους παρίες αλλά ολόκληρους πληθυσμούς με ενεργό ρόλο στις διαδικασίες παραγωγής. Δεν αποτελεί δα και κανένα μυστικό, όλα ξεκινούν από δύο αδιαμφισβήτητα γεγονότα. Η σταδιακή εξασθένιση της αμειβόμενης εργασίας ως πρότυπου εξασφάλισης των αναγκαίων αγαθών ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου σύμφωνα με τα μέτρα μιας αναπτυγμένης κοινωνίας ήταν θέμα χρόνου να επιβάλει και την απαξίωση της ίδιας της εργασίας. Και εφόσον δεν αρκεί πλέον να εργάζεσαι ποιος ο λόγος να είναι κανείς παραγωγικός;

Ξαφνικά, η Δύση μοιάζει να έχει εξαντλήσει τα αποθέματα της σε προτάσεις που θα μπορούσαν να κρατήσουν ζωντανή την σχεδόν αυτονόητη κατά τις τελευταίες δεκαετίες προσδοκία μιας διαρκώς αυξανόμενης ευημερίας. Ακόμη χειρότερα είναι τόσο εμφανής η έλλειψη ιδεών για το πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αυτή η καταιγίδα αλυσιδωτών διαψεύσεων που να καθιστά τις μετριοπαθείς πολιτικές ολοένα και λιγότερο γοητευτικές απέναντι στις πιο ακραίες οπτικές. Αποτέλεσμα της δυσάρεστης αυτής πραγματικότητας είναι η όλο και συχνότερη εμφάνιση κρουσμάτων που αντιβαίνουν τις βασικές αρχές των δυτικών δημοκρατιών.

Το θέμα μας λοιπόν είναι η εξουσία, για την ακρίβεια ποιοι και πως την εξασκούν. Λίγο πολύ αυτό είναι και το θέμα της έκθεσης του Riello. Ζήτημα αν μη τι άλλο επίκαιρο όπως προκύπτει και από τα παραπάνω.

Σε μια εποχή όπου οι αγορές μέσω του παγκόσμιου χρηματιστηριακού συστήματος γίνονται όλο και πιο φασματικές, ο Riello, έρχεται να μας θυμίσει ότι οι πολιτικές εξουσίες παραμένουν απολύτως παραδοσιακές. Με άλλα λόγια ενώ οφείλουν τα πάντα σε άυλους μηχανισμούς, η φύση των οποίων ουσιαστικά παραμένει στα όρια του μυστικισμού για τους περισσότερους συνεχίζουν να αντλούν σημαντικό τμήμα του κύρους τους -δηλαδή της ικανότητας επιβολής των αποφάσεων τους- σε εντελώς απτά εργαλεία όπως είναι οι δυνάμεις ασφαλείας και ο οπλισμός τους. Από αυτή την άποψη ο Riello ευστοχεί απόλυτα όταν τοποθετεί στο κέντρο της δουλειάς του σμήνη πολεμικών αεροσκαφών, οβίδες, πυροβόλα όπλα, χειροβομβίδες, ασφυξιογόνες μάσκες, κράνη, κλομπ, ασπίδες, δημιουργώντας εγκαταστάσεις και μοτίβα που εξιστορούν τον ορθολογισμό της καταπίεσης μέσω της χρήσης νόμιμων μεθόδων βίας και εκφοβισμού.

Έργα βαρύνουσας σημασίας για την κατανόηση ολόκληρης της έκθεσης, οι αποτελούμενες από αστυνομικό εξοπλισμό εγκαταστάσεις. Πρόκειται για σύνολα που προσφέρονται για πλήθος σκέψεων. Μια εύκολη προσέγγιση θα μιλούσε για την δημιουργία μιας σειράς τροπαίων με σαφή πολιτικά μηνύματα. Ωστόσο οι εντοιχισμένες συνθέσεις που αποτελούνται από τον φέροντα εξοπλισμό μελών των «Μονάδων Αποκατάστασης Τάξης» λειτουργούν περισσότερο ως μια υπενθύμιση της αναγνωρισιμότητας που χαίρουν τα σύμβολα ακόμη και ως βουβά εκθέματα και λιγότερο ως μια επιδεικτική προσπάθεια του καλλιτέχνη να εκφράσει την προτίμηση του στη σχεδόν ανεξέλεγκτη έριδα μεταξύ της ελληνικής αστυνομίας και ομάδων αντιεξουσιαστών που αναζωπυρώθηκε τα τελευταία χρόνια. Κορυφαίο (ας μου επιτραπεί η αξιολόγηση) μεταξύ των έργων αυτής της ενότητας και ίσως ένα από τα πιο δυνατά πολιτικά έργα της σύγχρονης ευρωπαϊκής εικαστικής σκηνής είναι ασφαλώς το πεσμένο στο δάπεδο ένστολο κέλυφος ενός άντρα των ΜΑΤ που παραπέμπει έντονα στα δέρματα αρκούδων και τίγρεων που άλλοτε κοσμούσαν ως χαλιά αστικά σαλόνια. Η ψευδαίσθηση πως αυτό που κείτεται υπήρξε κάποτε ένα ανθρώπινο ον είναι τόσο αποτελεσματική που καταργεί αυτομάτως κάθε επιχειρηματολογία υπέρ της βίας από όποια πλευρά και αν προέρχεται.

Το ανώφελο της βίας προκύπτει και από δύο ακόμη έργα, χαρακτηριστικά της παιγνιώδους διάθεσης του Ιταλού Riello. Μια περικεφαλαία και μια ασπίδα Σπαρτιάτη πολεμιστή διακοσμημένα με τα χαρακτηριστικά μοτίβα γνωστών οίκων μόδας ψιθυρίζουν την ανάγκη μας για ομορφιά, μια ανάγκη εξίσου ισχυρή αν όχι και ισχυρότερη από τον αγώνα επιβολής του ενός στον άλλο.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα πορτρέτα των Aφρικανών καρδιναλίων της καθολικής εκκλησίας όπως και εκείνα των Σοβιετικών αξιωματούχων. Τα εν λόγω έργα ενώ αποπνέουν κάτι που εκ πρώτης μοιάζει αναχρονιστικό, τελικά έρχονται να μας θυμίσουν μια ακόμη ξεχασμένη διαπίστωση. Οι σύγχρονες εξουσίες τείνουν φυσικά να εμφανίζονται ως άκεντρα σύνολα με λειτουργίες σχεδόν ανεξάρτητες μεταξύ τους, αλλά παραμένουν πάντα κεντρομόλες. Ας μην το ξεχνάμε.

Ένα καλό παράδειγμα υπενθύμισης του πόσο πολυεστιακές εμφανίζονται οι εξουσίες αποτελούν και τα εξαιρετικής αισθητικής γυάλινα ποτήρια με τις εγκλωβισμένες στάχτες κλασσικών έργων της παγκόσμιας γραμματείας όπως ο Δον Κιχώτης του Θερβάντες, το Μαύρο και το Κόκκινο του Σταντάλ, η Θεία Κωμωδία του Δάντη κ.α. Ο Riello μοιάζει να γνωρίζει καλά πως η παράδοση, ειδικά στην υψηλότερη εκδοχή της έπαιξε και παίζει τεράστιο ρόλο στη διαμόρφωση κοινών αντιλήψεων περί του ανήκειν που με τη σειρά τους επέτρεψαν την συγκέντρωση εξουσιών γύρω από πρόσωπα και θεσμούς.

Όσο για το σετ του πορσελάνινου σερβίτσιου με τις σκληρές ερωτικές αναπαραστάσεις στη βάση του, πέρα από την σκαμπρόζικη διάθεση με την οποία είναι φανερό πως φτιάχτηκε, δεικνύει κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον, σχεδόν ανησυχητικό: ας το σκεφτούμε όλοι, έτσι και τα πιάτα αρχίσουν να αδειάζουν συχνότερα αυτά που θα δουν τα μάτια μας ίσως μας αναγκάσουν να επανεξετάσουμε τι πρέπει να θεωρείται αδιανόητο.

Κωνσταντίνος Τζαμιώτης